23 Nisan 2023, ülkemiz tarihine unutulmaz bir acı olarak geçti. Yaşanan deprem, binaların çökmesi, can kayıpları ve büyük maddi hasara yol açmanın yanı sıra, gayrimenkul piyasasında da sarsıcı etkiler yarattı. Depremin hemen ardından, kiralık ve satılık konut fiyatlarının fırlaması, hem yerel hem de ulusal ölçekte birçok kişinin dikkatini çekti. Peki, bu artışın ardındaki dinamikler neler? Deprem, konut piyasasını nasıl etkiledi? Bu soruları ve daha fazlasını inceleyerek, konut fiyatlarındaki yükselişin nedenlerini anlayabiliriz.
Yaşanan deprem, konut arzında önemli bir daralmaya neden oldu. Birçok bina hasar gördü veya riskli yapı olarak kabul edildiği için yıkım kararı alındı. Bu durum, piyasadaki kiralık ve satılık konut sayısının hızla azalmasına yol açtı. Tüketici güveninin zayıfladığı bu dönemde, insanlar güvenli ve sağlam konut arayışına girdi. Talep artarken, mevcut konut sayısının azalması, doğal olarak fiyatları yukarı çekti. Özellikle depremden etkilenen bölgelerdeki konutların pahalılaşması, bu bölgelerde ikamet edenlerin yanı sıra dışarıdan gelen talebi de artırdı.
Buna ek olarak, devletin depremin ardından başlattığı çeşitli destek ve teşvik programları, konut alımında bir canlanma sağladı. Bankalar, düşük faiz oranları ile mortgage desteği sunarken, bu da alıcılara konut edinimi konusunda cesaret verdi. Bu süreçte, yatırımcılar için de fırsatlar doğdu. Yatırım amaçlı konut alımları, fiyatların daha da artmasına neden olan bir başka etken haline geldi.
Deprem sonrası dönemde, kiralık ve satılık konut fiyatlarına dair yapılan analizler, durumun ne kadar ciddi olduğunu gözler önüne seriyor. Örneğin, büyük şehirlerde kiralık daire fiyatlarının ortalama %30 oranında bir artış göstermesi, yatırımcıların ve ev sahibi olma hayali kuranların durumunu zorlaştırmaya başladı. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerde fiyatların sadece kiralamada değil, satın alımda da yükselmesi dikkat çekici bir durum. Bu şehirlerde satılık konut fiyatlarında %20 ila %40 arasında artışlar gözlemlendi. Özellikle prestijli semtlerdeki konut fiyatları, depremin hemen ardından neredeyse iki katına çıkarak yatırımcılar için riskli bir alan haline geldi.
Uzmanlar, bu fiyat artışlarının uzun vadede sürdürülebilir olup olmayacağını sorguluyor. Kısa vadede talep yüksek olsa da, yüksek kiralar ve satılık fiyatlar, alıcıların beklentilerini olumsuz yönde etkileyebilir. Gelen yenilenme ya da yeniden inşa projeleri, kısa vadede piyasayı canlandırabilir, ancak bu durumun uzun süreli etkileri hakkında belirsizlikler mevcut. Ayrıca, depremin yarattığı kaygı, insanların yeni konut satın alma kararlarını da etkileyebilir. Güvenli ve sağlam yapılar arayışındaki tüketiciler, yüksek fiyatlarla karşılaşınca beklemeyi tercih edebilir.
Bundan sonraki süreçte, devletten ve yerel yönetimlerden gelecek desteklerin önemi büyük. Depremin ardından etkili bir kentsel dönüşüm programı ile ikamet edilen alanların risklerini azaltmak, hem konut piyasasına hem de toplumsal psikolojiye olumlu bir katkı sağlayabilir. Ancak bu tür girişimlerin hayata geçirilebilmesi, mali kaynaklar ve proje yönetimi açısından zorlu bir süreç olabilir.
Sonuç olarak, 23 Nisan depremi, kiralık ve satılık konut piyasasında önemli değişimlere yol açtı. Arz talep dengesinin bozulması ve pazarın belirsizliği, konut fiyatlarının artışında belirleyici etkenlerden bazıları oldu. Yatırımcıların dikkatli olması, konut alım ve kiralamada daha stratejik düşünmeleri gereken bir dönemdesiniz. Bu süreçte, kapsamlı bir araştırma yapmadan karar vermemek, alıcıları büyük kayıplardan koruyabilir. Unutulmamalıdır ki, piyasalardaki dalgalanmalar geçici olabilir, ancak konut edinecekler için dikkatli bir plan yapmak uzun vadede daha kazançlı bir strateji olacaktır.
