Otizm spektrum bozukluğu, bireylerin sosyal iletişim, etkileşim ve davranışlarında farklılıklar gösterdiği bir durumu tanımlar. Dünya genelinde otizm teşhisi konmuş bireylerin çoğunluğunu ise erkek çocukları oluşturuyor. 2021’te yapılan bir çalışmaya göre, otizmli bireylerin yaklaşık %80’i erkeklerden oluşmakta. Peki, bu durumun ardında yatan nedenler neler? Uzmanların görüşleri ve güncel araştırmalar ışığında konuyu daha derinlemesine inceleyelim.
Birçok bilim insanı, erkek ve kadın beyin yapıları arasındaki biyolojik farklılıkların otizmin cinsiyet dağılımında etkili olduğunu öne sürmektedir. Araştırmalar, erkeklerin beyin yapısında bulunan bazı nörolojik özelliklerin, sosyal etkileşim ve iletişim kurma becerilerini etkileyebileceğini gösteriyor. Örneğin, erkeklerin beyninde daha fazla 'sosyal biliş' ile ilgili alanların daha az aktif olduğu, bu durumun otizm spektrum bozukluğu ile ilişkili olabileceği düşünülmektedir. Ayrıca, erkeklerin genetiğinde görülen bazı yapıların, çevresel faktörlerle birleştiğinde otizmin daha yaygın bir şekilde belirti göstermesine yol açabileceği de belirtilmektedir.
Bu bağlamda, otizmin erkek çocuklarında daha yaygın olmasının temel sebeplerinden biri de kromozom yapısıdır. Kadınlar iki X kromozomuna sahipken, erkekler bir X ve bir Y kromozomu taşımaktadır. X kromozomuyla ilişkili bazı genetik faktörler, otizme neden olabilecek belirli bozukluklarla bağlantılı olabilir. Dolayısıyla, erkek çocuklarının daha yüksek sayıda otizm vakasına sahip olmalarının genetik yapılarıyla da bağlantılı olduğu söylenebilir.
Otizmli bireylerin sayısındaki artışta çevresel faktörlerin de önemli bir rol oynaması muhtemeldir. Modern yaşamın getirdiği çevresel stresler, kimyasallar, beslenme değişiklikleri ve aile dinamikleri, otizmin gelişimini etkileyen unsurlar arasında sayılabilir. Örneğin, gebelik dönemindeki annelerin maruz kaldığı bazı çevresel etkenler, doğacak olan çocuklarını daha fazla risk altına sokabilir. Gebelikte yaşanan stress, besin eksikliği ya da toksik maddelere maruz kalma gibi durumlar, erkek çocukları üzerinde daha büyük bir etki yaratabilir. Çocukların gelişim süreçlerinde karşılaştıkları zorlayıcı durumlar, otizm spektrum bozukluğunun gelişme olasılığını artırabilir.
Özellikle erken çocukluk döneminde yaşanan sosyal etkileşim eksiklikleri de otizm spektrum bozukluğunun belirtilerinin ortaya çıkmasına yol açabilir. Erkek çocukları, çoğu zaman sosyal etkileşim konusunda daha içe kapanık olma eğilimindedir. Bu durum, sosyal gelişimlerine olumsuz etki yaparak, otizmin belirti göstermesine sebep olabilir. Çocukların küçük yaşlarda yaşadıkları çevresel etkiler, erkek çocuklarda otizm belirtilerinin daha fazla görülmesinde önemli bir katalizör olarak değerlendirilmektedir.
Erkek çocuklarında otizm spektrum bozukluğunun daha sık görülmesi, genetik ve çevresel faktörlerin bir kombinasyonu sonucu ortaya çıkmaktadır. Toplumdaki bu duruma dair farkındalık ve anlayışın artması, otizmli bireylerin desteklenmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Özellikle ebeveynlerin ve eğitimcilerin, otizm belirtilerini erken fark etmeleri, erken müdahale ve destek sürecinin başladığı noktadır.
Gelecek yıllarda, otizmin cinsiyet dağılımına dair daha fazla araştırma yapılması, bu konuda bilgi ve anlayışımızı derinleştirecektir. Bilim insanları, bu konudaki çalışmalarını sürdürerek otizm tanısının arkasındaki karmaşık unsurları daha iyi anlamayı hedefliyor. Böylece, hem kız hem de erkek çocukları için daha etkili teşhis ve tedavi yöntemleri geliştirilmesi bekleniyor. Sonuç olarak, toplumun her kesimi, otizm konusunda daha bilinçli hale gelmeli ve gerekli desteği sağlamak için birlikte hareket etmelidir.
